มหาเวสสันดรชาดก

        มหาเวสสันดรชาดกเป็นเรื่องราวในอดีตกาลของพระพุธทเจ้าที่มีความสำคัญเป็นอย่างมาก เนื่องจากเป็นชาติที่มุ้งเน้นการให้ทานบารมีอย่างสูงสุดและยิ่งใหญ่ สามารถตัดกิเลสไม่หลงใหลหรือหวงแหนสมบัตินอกกาย เพื่อบำเพ็ญศีลและช่วยเหลือสรรพสัตว์ อีกทั้งเป็นชาติสุดท้ายก่อนตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เนื่องจากพระบารมีของพระโพธิสัตว์ได้บำเพ็ญอย่างบริบูรณ์ในชาตินี้ทั้ง เรียกได้ว่าเป็นชาติที่ยิ่งใหญ่ที่เรียกว่า มหาชาติ
 

ภาพจาก : https://www.norkaew.net/พระพุทธศาสนา/ประเพณีไทย/ฮีตสิบสอง/เดือนสี่-บุญผะเหวด.html

ประวัติความเป็นมา
        พระเวสสันดรเป็นบุตรชายของพระเจ้าสัญชัยและพระนางผุสดีแห่งเมืองสีวี ซึ่งมีช้างเผือกเพศผู้นามว่า ปัจจัยนาค เป็นช้างคู่บุญ พระเวสสันดรฝักใฝ่ในการให้ทานบริจาค ไม่ว่าจะเป็นข้าวสารอาหารแห้งหรือสิ่งของจำเป็นต่างๆแล้ว หากมีผู้ใดมาขอสิ่งใดสิ่งหนึ่งของพระองค์ ก็ย่อมบริจาคให้โดยปราศจากเงื่อนไขและไม่เสียดาย เนื่องจากการบริจาคเป็นกุศลอันยิ่งใหญ่แก่ผู้ให้และผู้รับ รวมไปถึงยังช่วยให้พ้นจากความโลภในสิ่งนอกกาย ด้วยเหตุนี้ทำให้พระองค์เป็นที่เล่าขานและเลื่องลือไปถึงต่างเมือง
        ในครานึง เมืองกลิงคราษฏร์เกิดภัยฝนแล้ง ข้าวยากหมากแพง ประชาชนในเมืองอดอยาก และด้วยจิตเมตรตาของพระเวสสันดรที่เลื่องลือไปทั่วหล้าทำให้ชาวกลิงราษฏร์ทูลแก่กษัติร์ยให้ขอช้างคู่บุญของพระเวสสันดร ด้วยความเชื่อที่ว่า ช้างปัจจัยนาคเป็นช้างศักดิ์สิทธิ์และหายาก หากอยู่เมืองใดก็จะมีแต่ความอุดมสมบูรณ์ เมื่อกษัติย์เชื่อเช่นนั้นแล้วก็เดินทางไปทูลขอช้างคู่บุญจากพระเวสสันดร พระองค์ก็ยอมโปรดทานให้อย่างไม่เสียดาย ทำให้ชาวเมืองสีวีเกิดความไม่พอใจเป็นอย่างมากที่ทรงยอมบริจาคช้างคู่บ้านคู่เมือง จึงไปกราบทูลพระเจ้าสัญชัยผู้เป็นบิดาที่มีศักดิ์เป็นกษัติร์ยปกครองเมืองสีวีให้ขับไล่พระเวสสันดรออกจากเมือง แต่พระองค์ก็ยังไม่ลดละและบริจาคอีกครั้งใหญ่ที่เรียกว่า สัตสดกมหาทาน เมื่อพระเวสสันดรจะออกจากเมืองสีวีก็ยังถูกทูลขอรถพระที่นั่ง ทำให้พระเวสสันดร พระนางมัทรี รวมไปถึงพระโอรสและพระธิดาต้องเดินเท้าออกจากเมืองสีวี

        ครั้นพระเวสสันดรเข้าไปบำเพ็ญเพียรอยู่ในป่า ชูชกก็ได้เข้ามาขอบุตรทั้งโอรสและธิดา เมื่อท้าวสักกะเทวราชเห็นว่าหากมีผู้มาขอพระนางมัทรีไปด้วยอีกคน พระเวสสันดรคงไม่อาจบำเพ็ญเพียรได้ จึงแปลงกายเป็นพราหมณ์มาทูลขอพระนางมัทรี พระเวสสันดรก็ยอมบริจาคและพระนางมัทรีก็อนุโมทนาเพื่อร่วมทานบารมี แต่ท้ายที่สุดแล้วท้าวสักกะเทวราชก็แปลงกายคืนร่างเดิมพร้อมตรัสความจริงและถวายคืน อีกทั้งสรรเสริญอนุโมทนาในกุศลแห่งทานบารมีของพระเวสสันดร
 
ความสำคัญ
        มหาเวชสันดรชาดกเป็นชาดกที่มีความสำคัญอย่างมาก เพราะพระบารมีของพระโพธิสัตว์ได้บำเพ็ญอย่างบริบูรณ์ในชาตินี้ เรียกได้ว่าเป็นชาติที่ยิ่งใหญ่ที่เรียกว่า มหาชาติ นำไปสู่การตรัสรู้เป็นพระสัมมาพระพุทธเจ้า 
 
ลักษณะสำคัญ
         มหาเวสสันดรชาดกเป็นชาติที่มุ้งเน้นการให้ทานบารมีอย่างสูงสุดและยิ่งใหญ่ สามารถตัดกิเลสไม่หลงใหลหรือหวงแหนสมบัตินอกกายของพระองค์ เพื่อบำเพ็ญศีลและช่วยเหลือสรรพสัตว์
 
สรุป
        ชาดกเรื่องนี้เป็นคติธรรมสั่งสอนให้หมั่นทำความดีและบำเพ็ญเพียรการทำความดี รวมไปถึงการบริจาคทานโดยปราศจากสิ่งตอบแทน ดังพระเวสสันดรที่กล่าวไว้ว่า “การบริจาคนั้น เป็นกุศลเป็นคุณประโยชน์อันยิ่งใหญ่ ทั้งแก่ ผู้รับและผู้ให้ ผู้รับก็จะพ้นความเดือดร้อน ผู้ให้ก็จะอิ่มเอิบเป็นสุขใจที่ได้ช่วยเหลือผู้อื่น และยังทำให้พ้นจากความโลภความตระหนี่ ถี่เหนียวในทรัพย์สมบัติของตนอีกด้วย”
      

 
อ้างอิง
        ศักดิ์กรินทร์. (2555). อานิสงส์การฟังเทศน์มหาชาดกทั้ง 13 กัณฑ์. สืบค้นเมื่อวันที่ 27 สิงหาคม 2563, จากเว็ปไซต์ : http://bbc.onab.go.th/index.php?option=com_content&view=article&id=450&Itemid=292.