ปราสาทโพกลวงการาย (Po Klaung Garai)
ปราสาทโพกลวงการาย เป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่มีความสวยงามและประวัติศาสตร์ความเป็นมาที่น่าสนใจอีกแห่งหนึ่งของประเทศเวียดนาม อีกทั้งยังเป็นปราสาทในอาณาจักรจามปาและประติมากรรมที่สวยงามมีความเกี่ยวข้องกับไศวนิกาย ปัจจุบันปราสาทโพกลวงการายแห่งนี้ตั้งอยู่บนยอดเนินเขาของจังหวัดนิญถวน ประเทศเวียดนาม
 |
| ภาพจาก : https://www.modernpublishing.co.th/ |
ปราสาทโพกลวงการายเป็นปราสาทที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในศิลปะสมัยหลังที่อุทิศให้กับพระศิวะและสวยงามที่สุดในสมัยหลัง เนื่องจากสร้างขึ้นในระยะที่อาณาจักรจามปาเสื่อมลงด้วยการบุกรุกของเวียดนามทำให้อาณาจักรจามปาต้องถอยจากแคว้นวิชัยมาตั้งที่แคว้นปาณฑุรังคะ ตามจารึกที่พบทั้งภายในและภายนอกของปราสาทนั้นพบว่าทำขึ้นในสมัยพระเจ้าชัยสิงหวรมัน ซึ่งปกครองอาณาจักรจามปาในช่วงครึ่งแรกของพุทธศตวรรษที่ 19 ที่น่าจะเป็นยุคสมัยของการสร้างปราสาทประธาน อีกทั้งตามจารึกยังได้บันทึกชื่อเดิมของศาสนสถานแห่งนี้คือ ชัยสิงหลึงเคศวร ทำให้ทราบว่าพระเจ้าชัยสิงหวรมันนับถือไศวนิกาย จึงได้สถาปนาพระนามของพระองค์ให้ร่วมกับศิวลึงค์
 |
| ภาพจาก : https://www.sac.or.th/databases/seaarts/th/detail.php?tb_id=166 |
ปราสาทโพกลวงการายตั้งอยู่บนยอดเนินเขา โดยมีกลุ่มอาคารได้แก่ ปราสาทประธาน บรรณาลัย มณฑป โคปุระ และลักษณะที่ตั้งของปราสาททำให้นึกถึงปราสาทบาญอี๊ดในจังหวัดบิญดิ่นที่มีการตั้งอยู่บนยอดเนินเขาเช่นเดียวกัน การเลือกตั้งปราสาทอบู่บนยอดเขานิยมมาตั้งแต่สมัยบัญดิ่น ซึ่งดูเหมือนว่าในสมัยหลังมีการสืบทอดความนิยมมาด้วยเช่นเดียวกัน
 |
| ภาพจาก : https://www.sac.or.th/databases/seaarts/th/detail.php?tb_id=167 |
 |
| ภาพจาก : https://www.sac.or.th/databases/seaarts/th/detail.php?tb_id=390 |
แม้ปราสาทโพกลวงการายจะมีอายุอยู่ในพทธศตวรรษที่ 19 แต่หน้าบันรูปพระศิวนาฏราชกลับมีอายุที่เก่าแก่กว่า คืออยู่ในศิลปะบิ่ญดิ่น แสดงให้เห็นถึงการนำเอาศิลปกรรมเก่ากลับมาใช้ใหม่ รูปแบบมงกุฎพระศิวะสามารถเทียบกับมงกุฎศิลปะบิ่ญดิ่นได้คือ เครื่องประดับที่ช้อนขึ้นไปชั้นๆเป็นรูปสามเหลี่ยม ผ้าที่นุ่งนั้นมีการชักชายผ้าเป็นรูปสามเหลี่ยมที่เป็นลักษณะประจำของศิลปะบิ่ญดิ่น
 |
| ภาพจาก : https://www.sac.or.th/databases/seaarts/th/detail.php?tb_id=168 |
ปราสาทจำลองทรงพุ่ม ถือเป็นลักษณะเฉพาะของสถาปัตยกรรมสมัยหลังของจาม พัฒนามาจากปราสาทจำลองทรงถะจีน ซึ่งนิยมมาก่อนในศิลปะบิ่ญดิ่นตอนปลาย เช่น ปราสาทจำลองของปราสาทแก๋งเตียนในจังหวัดบิญดิ่น สามารถกำหนดอายุได้ว่า ปราสาทโพกลวงการายสร้างราวพุทธศตวรรษที่ 19 ลงมา
 |
| ภาพจาก : https://www.sac.or.th/databases/seaarts/th/detail.php?tb_id=169 |
 |
| ภาพจาก : https://www.sac.or.th/databases/seaarts/th/detail.php?tb_id=391 |
พระเศียรของพระศิวะที่มุขลึงค์ปราสาทปรธานของปราสาทโพกลวงการาย มีลักษณะสำคัญตามแบบศิลปะในสมัยหลังทั่วไป คือ พระพักตร์มีเคราตามอิทธิพลจีนและเวียดนาม สมมงกุฎเป็นทรงกระบอกที่เป็นแบบนิยมในสมัยหลัง อีกแบบหนึ่งที่นิยมคือแบบกระบังหน้า อย่างไรก็ตามประติมากรรมชิ้นนี้ไม่ได้สร้างพร้อมกันกับปราสาทประธาน เพราะรูปแบบของมุขลึงค์สามารถกำหนดอยู่ได้ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 21-23 ในการบูชาพระศิวะนั้นบางครั้งจะใช้ลึงค์เป็นสัญลักษณ์ โดยปกติจะไม่ปรากฎพระพักตร์ของพระศิวะ แต่ถ้าปรากฎพระพักตร์จะเรียกว่ามุขลึงค์ ศิวลึงค์ประเภทนี้มีทั้งปรากฎพระพักตร์เดียวเรียกว่า เอกมุขลึงค์ และปรากฎห้าพระพักตร์เรียกว่า ปัญมุขลึงค์
ปราสาทโพกลวงการายเป็นปราสาทแห่งหนึ่งของประเทศเวียดนาม ในอาณาจักรจามปา มีเอกลักษณ์ที่งดงามแห่งหนึ่งในสมัยหลังของจาม ซึ่งได้ถ่ายทอดออกมาผ่านปราสาทโพกลวงการายและสะท้อนให้เห็นถึงการนับถือไศวนิกายในสมัยของพระเจ้าชัยสิงหวรมัน เป็นสถาปัตยกรรมที่มีเสน่ห์และสวยงาม ถือเป็นอีกสถานที่แห่งหนึ่งที่ควรค่าแกการไปเยือนเมื่อไปที่ประเทศเวียดนาม
อ้างอิง
เชษฐ์ ติงสัญชลี. (2558). ที่ตั้งของปราสาทโพกลวงการาย. สืบค้นเมื่อวันที่ 7 ตุลาคม 2563, จากเว็ปไซต์ : https://www.sac.or.th/databases/seaarts/th/detail.php?tb_id=166
เชษฐ์ ติงสัญชลี. (2558). ปราสาทประธานของปราสาทโพกลวงการาย. สืบค้นเมื่อวันที่ 7 ตุลาคม 2563, จากเว็ปไซต์ : https://www.sac.or.th/databases/seaarts/th/detail.php?tb_id=167
เชษฐ์ ติงสัญชลี. (2558). ปราสาทจำลองของปราสาทโพกลวงการาย. สืบค้นเมื่อวันที่ 7 ตุลาคม 2563, จากเว็ปไซต์ : https://www.sac.or.th/databases/seaarts/th/detail.php?tb_id=168
เชษฐ์ ติงสัญชลี. (2558). บรรณาลัย (?) ของปราสาทโพกลวงการาย. สืบค้นเมื่อวันที่ 7 ตุลาคม 2563, จากเว็ปไซต์ : https://www.sac.or.th/databases/seaarts/th/detail.php?tb_id=169
เชษฐ์ ติงสัญชลี. (2558). ศิวนาฏราชบนหน้าบันของปราสาทโพกลวงการาย. สืบค้นเมื่อวันที่ 8 ตุลาคม 2563, จากเว็ปไซต์ : https://www.sac.or.th/databases/seaarts/th/detail.php?tb_id=390
เชษฐ์ ติงสัญชลี. (2558). มุขลึงค์ประธานในปราสาทโพกลวงการาย. สืบค้นเมื่อวันที่ 8 ตุลาคม 2563, จากเว็ปไซต์ : https://www.sac.or.th/databases/seaarts/th/detail.php?tb_id=391
อชิรัชญ์ ไชยพจน์พานิช. (มปป.). ปราสาทโพกลวงการาย. สืบค้นเมื่อวันที่ 8 ตุลาคม 2563, จากเว็ปไซต์ : http://art-in-sea.com/th/data/vietnam-art/cham-art/itemlist/category/76
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น